Mantarlar… İlkbahar ve sonbahar aylarında çıkan, ormanların mucizevi parçaları.
Mantarlar (yenilebilir mantarlar) bağışıklık sistemini kuvvetlendirir, vitamin ve amino asit içerir. Aynı zamanda lezzetlidir. İçerdikleri bol miktarda glutamat sayesinde beşinci tat olarak adlandırılan umami bakımından çok zenginlerdir.
Mantarların sadece bize değil, elbette içinde bulunduğu ormana, doğaya da çok fazla yararı vardır. Mantarın gördüğümüz halinin dışında yerin altına uzayan mycelium adında ağ, ağaçların su ve besin almasını kolaylaştırır. Bazı mantarlar da ölmüş ağaçların, bitkilerin öğütülmesini sağlar. Ayrıca, ormanda yaşayan birçok hayvan da mantarla beslenmektedir.
- Peki, mantarlar nasıl temizlenmeli?
Çok gerekmedikçe mantarı yıkamamalısınız. Ormanda toplarken fırça ile temizlemek en doğru yöntemdir. Fırça dışında hafif nemli bir bez ya da kâğıt havluyla da temizlenir.
Taze toplanmış şekilde tüketemiyorsanız, mantarın türüne göre kurutabilir, turşu yapabilir veya şoklayarak derin dondurucuda saklayabilirsiniz. Kurutulmuş mantar hem lezzet hem besin değeri olarak taze mantardan çok daha yoğun olmaktadır.
Sonbahar Mantarlarından bazıları; Kazayağı, Kanlıca, Acı Mantar, Borazan Mantarı, Köknar Kanlıcası, Kırmızı Kanlıca, Şemsiye Mantarı, Tellice, Çayır Mantarı ve Porçini (ayı) Mantarı’dır.
Uyarı: Doğada mantar toplarken mutlaka bir bilenle toplamak gerektiğini belirtmeliyiz. Çok sayıda zehirli mantarın yenebilir mantara benzediğini de hatırlatmak isteriz.
Ve orman lezzetleri, meyveler…
Elbette yazın tadını çıkardığımız çilekler, kirazlar ve karpuzlar söz konusu olduğunda kendimizi yaz meyvelerinden kopartmak biraz zor olabilir. Ancak sonbaharı karşılama ve sonbahar meyvelerine kucak açma zamanı da geldi! Birbirinden lezzetli sonbahar meyveleri, içerisinde barındıkları bol vitamin, bol mineral ve başka hiçbir meyvede bulamayacağınız faydalı besin içeriği ile bizleri soğuk kış aylarına hazırlar, hastalıklardan korurlar.
Kızılcık, Kuşburnu, Alıç, Böğürtlen, Çörtük, Töngel, Yemişen, Yaban elması, Ahlat, Üvez, Frenk üzümü, Ihlamur, Kuşüzümü, Kestane bunlardan sadece birkaçı.
Bazılarını anlatmak gerekirse;
Alıç meyvesi, geçmişten günümüze kadar birçok sağlık sorunun tedavisinde şifa niyetine kullanılmıştır. Son yıllarda kalp dostu olarak ün yapmıştır. Dikenli bodur ağaçlarda yetişen alıcın birçok çeşidi bulunmaktadır. Alıcın, kırmızısı, turuncusu ve sarısı bulunmaktadır.
Yapılan bilimsel araştırmalar sonucunda alıç meyvesinin çekirdeklerinin sakinleştirici etkisi olduğu, alıç meyvesinin ise yüksek tansiyonu düşürücü ve aynı zamanda şeker hastaları için tansiyonu dengeleyici etkisi olduğu söylenmektedir.
- Ahlat (Yaban Armudu) Meyvesi
Hemen hemen Anadolu'nun her yerinde bulunan bir ağaç ve meyvesidir.
Dağlarda, orman ve bozkırlarda rahatlıkla yetişebilir. Bunlardan siyahlaşmış halde olanları tam olgunlaşmış halde olanlarıdır.
A ve C vitaminleri yanında tanen, magnezyum ve kalsiyum içeren bu meyve antioksidan etkiye sahip olup, kanı sulandırır. Kurutulduğunda besin değerini koruyan bu meyve sıklıkla çay ve komposto olarak tüketilir. Özellikle sindirim sıkıntıları ve ishale iyi gelen bu meyvenin aynı zamanda şeker seviyesini düzenleyici etkisi vardır.
C vitamini bakımından son derece zengin, toplaması dikenli bitkisinden dolayı oldukça zahmetli bir meyvedir. C vitamini sayesinde bağışıklık güçlendirici etkisi olması birçok sağlık sorununu da engellemektedir. idrar söktürücü etkisi de bulunmaktadır. Bu sayede vücutta biriken ödemin atılmasını sağlayarak, şişkinliğe engel olur.
Sonbaharda pazarlarda yerini alan bu meyve neredeyse bütün vitaminleri içerir. C vitamini bol miktarda bulundurur. Mineral açısından da zengin olan kızılcık, karbonhidrat içeriği düşük olmasına karşın besleyici değeri yüksektir. Doğal bir antioksidan olan kızılcık, içerdiği flavonoidler ile damar sertliğine karşı savaşır. Ek olarak vücudun savunma mekanizmasını güçlendirir. Ham meyvesi direk tüketilebileceği gibi en sık tüketme yöntemi komposto şeklindedir. Özellikle çiğ meyveden yapılan kızılcık şerbeti kanı sulandırır. Diğer mevsimlerde ise kurutulmuş kızılcık ile şerbet yâda çay yapılabilir.